جلبک ها و اهمیت استفاده از آنها
25 مرداد 1401 1401-06-08 14:05جلبک ها و اهمیت استفاده از آنها
جلبک ها و اهمیت استفاده از آنها
جلبک ها ، اعضای گروهی از ارگانیسم های فتوسنتز کننده عمدتاً آبزی هستند. اندازه آنها از میکروموناس تاژکدار میکروسکوپی تا کلپ غول پیکر که طول آنها به 200 فوت (60 متر) می رسد متغیر است. جلبک ها بیشتر اکسیژن زمین را تامین می کنند، و به عنوان پایه غذایی برای تقریبا تمام آبزیان شناخنه میشوند و غذاها و محصولات صنعتی از جمله فرآورده های نفتی را فراهم می کنند.
جلبک ها در محیط هایی از اقیانوس ها، رودخانه ها و دریاچه ها گرفته تا برکه ها، آب های شور و حتی در برف وجود دارند. جلبک ها معمولا سبز هستند، اما آنها را می توان در رنگ های مختلف یافت. به عنوان مثال، جلبکهایی که در برف زندگی میکنند، علاوه بر کلروفیل حاوی رنگدانههای کاروتنوئیدی هستند، از این رو برف اطراف انها رنگ قرمز میگیرند.
بیشتر جلبک ها به محیط مرطوب یا آبکی نیاز دارند. از این رو، آنها در نزدیکی یا داخل آبها حضور دارند. از نظر تشریحی، آنها شبیه به گروه عمده دیگری از موجودات فتوسنتزی – گیاهان زمینی هستند. با این حال، اینجاست که تفاوت ها به پایان می رسد زیرا جلبک ها فاقد بسیاری از اجزای ساختاری هستند که معمولاً در گیاهان وجود دارد، مانند ساقه ها، شاخه ها و برگ های واقعی. علاوه بر این، آنها همچنین بافت عروقی ندارند تا مواد مغذی ضروری و آب را در سراسر بدن خود به گردش درآورند.
جلبک ها قبلاً بر اساس مولکول های رنگدانه موجود در آنها به سه گروه عمده : جلبک های دریایی قرمز، قهوه ای و سبز طبقه بندی می شدند .. جلبک ها از نظر تکاملی ارتباط نزدیکی با یکدیگر ندارند. گروههای خاص را میتوان از تک یاختهها و قارچها تنها با حضور کلروپلاست و توانایی آنها در انجام فتوسنتز متمایز کرد. بنابراین، این گروههای خاص رابطه تکاملی نزدیکتری با تک یاختهها یا قارچها نسبت به سایر جلبکها دارند. جلبک ها روی صخره های لزج در نهرها و به صورت جلای سبز روی استخرها و برکه ها رایج هستند. بسیاری از گونه های ساحلی قابل خوردن هستند .
ویژگی جلبک ها :
خصوصیات عمومی خاص جلبک ها برای گیاهان و همچنین حیوانات مشترک است. سلول های جلبک یوکاریوتی هستند. به عنوان مثال، جلبک ها می توانند مانند گیاهان فتوسنتز کنند و دارای ساختارها و اندامک های سلولی ویژه ای هستند، مانند سانتریول ها و تاژک ها که فقط در حیوانات یافت می شوند. دیواره سلولی جلبک از مانان، سلولز و گالاتیان تشکیل شده است. برخی از خصوصیات کلی جلبک ها عبارتند از :
- جلبک ها موجودات فتوسنتزی هستند
- جلبک ها می توانند موجودات تک سلولی یا پرسلولی باشند
- جلبک ها بدن مشخصی ندارند، بنابراین ساختارهایی مانند ریشه، ساقه یا برگ وجود ندارند.
- جلبک ها در جایی یافت می شوند که رطوبت کافی وجود داشته باشد.
- تولید مثل در جلبک ها به دو شکل غیرجنسی و جنسی انجام می شود. تولید مثل غیرجنسی با تشکیل هاگ اتفاق می افتد.
- جلبک ها آزادانه زندگی می کنند، اگرچه برخی از آنها می توانند یک رابطه همزیستی با سایر موجودات ایجاد کنند.
اهمیت استفاده از جلبک ها :
اهمیت اکولوژیکی و تجاری جلبک ها :
جلبک ها به خاطر خاصیت فتوسنتز کننده شان مانند گیاهان زمینی، در پایه زنجیره غذایی قرار دارند و با توجه به اینکه گیاهان تقریباً در اقیانوس ها وجود ندارند، تقریبا حیات تمام موجودات دریایی – از جمله نهنگ ها، فوک ها ، ماهی ها ، لاک پشت ها،میگو ها ، خرچنگ ها ، صدف ها ، اختاپوس ها ، ستاره های دریایی و کرم ها – در نهایت به جلبک ها بستگی دارد. . جلبک ها علاوه بر ساخت مولکول های آلی، اکسیژن را به عنوان محصول جانبی فتوسنتز تولید میکنند
جلبک ها حدود 30 تا 50 درصد از اکسیژن خالص جهانی را که در دسترس انسان ها و سایر حیوانات زمینی برای تنفس است را تولید می کنند.
نفت خام وگاز طبیعی بقایای محصولات فتوسنتزی جلبک های باستانی هستند که توسط باکتری ها اصلاح شدند . اعتقاد بر این است که ذخایر نفتی دریای شمال از جلبک های کوکولیتوفور و شیل های نفتی کلرادو توسط جلبکی شبیه یک جلبک سبز به وجود امده است
دریاچه بایکال که در آن به قدری نفت بر روی سطح دریاچه ازاد است که می توان آن را با دستگاه مخصوص اسکیمینگ جمع آوری کرد و به عنوان منبع سوخت استفاده کرد. چندین شرکت جلبک های تولیدکننده نفت را در حوضچه های با شوری بالا پرورش داده اند و نفت را به عنوان جایگزینی بالقوه برای سوخت های فسیلی استخراج کرده اند .
جلبک ها به صورت فرآوری شده و فرآوری نشده مواد غذایی ، ارزش تجاری چند میلیارد دلاری دارند. عصاره جلبک معمولاً در تهیه غذاها و سایر محصولات استفاده می شود و مصرف مستقیم جلبک قرن ها در رژیم غذایی جوامع آسیای شرقی و جزایر اقیانوس آرام وجود داشته است. جلبک قرمز نوری ، یالیور ( پورفیرا )، مهمترین جلبک غذایی تجاری است. که درژاپن به تنهایی تقریباً 100000 هکتار از خلیج ها و دریاهای کم عمق کشت می شود. پورفیرا دو مرحله اصلی در چرخه زندگی خود دارد. مرحله اول یک مرحله کوچک و پوستهدار است که میتوان آن را بهطور مصنوعی با کاشت روی صدفهایی که به طناب یا توری بسته شده و در بسترهای دریایی ویژه برای توسعه بیشتر قرار میدهند، تکثیر کرد.
سوخت زیستی جلبکی :
پیشرفت های اخیر در علم و فناوری باعث شده است که جلبک ها به عنوان منبع سوخت مورد استفاده قرار گیرند. تقاضای جهانی برای فرآورده های نفتی و کاهش سلامت محیطی باعث استفاده از جایگزین های سازگار با محیط زیست مانند سوخت زیستی جلبکی شده است. از این رو، سوخت جلبک یک جایگزین مناسب برای سوختهای فسیلی سنتی است. برای تولید همه چیز از دیزل سبز گرفته تا سوخت جت “سبز” استفاده می شود. این سوخت مشابه سایر سوخت های زیستی ساخته شده از ذرت و نیشکر است.